Ο σκελετός είναι ένα μεταβολικά ενεργό όργανο, που υφίσταται συνεχή αναδιαμόρφωση σε όλη τη ζωή μας. Με τα οστά προσφέρεται η στήριξη και η προστασία στον άνθρωπο. Ο σκελετός των ενηλίκων υπόκειται σε διαδικασία αναδιαμόρφωσης , η οποία πρέπει να ρυθμίζεται αυστηρά για να διατηρείται σταθερή η οστική μάζα.

Τί είναι η οστεοπόρωση;

Η  οστεοπόρωση είναι μια πάθηση των οστών. Είναι η ΜΕΙΩΣΗ της οστικής μάζας και η διαταραχή αρχιτεκτονικής του οστίτη ιστού. Προσβάλλει γυναίκες και άντρες, αλλά εμφανίζεται, πιο συχνά σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.

Είναι επικίνδυνη;

H οστεοπόρωση, πρέπει να ελέγχεται, γιατί κάνει τα οστά εύθραυστα. Αυτό σημαίνει, ότι το άτομο με την πρώτη πτώση θα παθαίνει εύκολα κατάγματα (σπασίματα) στα διάφορα μέρη του σώματος, ειδικά στη σπονδυλική στήλη, στο ισχίο και στον καρπό. Τα άτομα με οστεοπόρωση, συχνά έχουν μυϊκή αδυναμία και  αυξημένη κύφωση της σπονδυλικής στήλης, που οδηγεί σε κακό έλεγχο της ισορροπίας, σε πτώσεις και σε σπονδυλικά κατάγματα.

Υπάρχει διαδικασία αναδιαμόρφωσης (bone remodeling);

Η οστική ανακατασκευή γίνεται από τους οστεοκλάστες (οστική απορρόφηση) και τους οστεοβλάστες (οστική παραγωγή). Η συνεργασία αυτών των δύο λέγεται φαινόμενο σύζευξης (coupling phenomenon), ενώ η διατάραξη της συνεργασίας ονομάζεται φαινόμενο από-σύζευξης (uncoupling phenomenon)        

Η ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ με λίγα λόγια είναι… όταν η

Οστική Απορρόφηση > Οστική Παραγωγή

Πρέπει να αναφερθεί, ότι υπάρχουν 2 τύποι οστεοπόρωσης :

·         Τύπος Ι :  Mετά-εμμηνοπαυσιακή οστεοπόρωση

Στις γυναίκες άνω των 50 ετών. Στην ηλικία των 50-65 ετών (συχνότητα 6 γυναικών προς 1 άνδρα). Μειώνονται τα επίπεδα των οιστρογόνων, τα οποία συμβάλλουν στην διατήρηση των γερών οστών .

·         Τύπος ΙΙ : Γεροντική οστεοπόρωση

Μετά την ηλικία των 70-75 ετών (συχνότητα δύο γυναικών και ενός άνδρα). Υπάρχει μείωση της οστεοβλαστικής δραστηριότητας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα οστά να γίνονται λεπτά και πορώδη – ΕΥΘΡΑΥΣΤΑ ΟΣΤΑ

Υπάρχει πρόληψη για την οστεοπόρωση;                                                                                                                             
Η πρόληψη της οστεοπόρωσης γίνεται από την εφηβεία. Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στη σωστή διατροφή, στην άσκηση και στις καθημερινές  συνήθειες. Για τον λόγο, ότι οι παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί είναι ποικίλοι και συντρέχουν στην απώλεια οστικής πυκνότητας, αν δεν προσέξεις τον σκελετό σου από μικρή ηλικία, αργότερα θα εμφανιστεί η οστεοπενία (αρχίζει να μειώνεται η οστική μάζα) και ακολούθως, η οστεοπόρωση.

Ποιοί είναι οι παράγοντες κινδύνου;

Σπουδαίο ρόλο διαδραματίζουν η κληρονομικότητα (οικογενειακό ιστορικό) και το γενετικό και φυλετικό( άνδρας ή γυναίκα μετά την εμμηνόπαυση) υπόβαθρο. Ακόμα έρευνες έχουν δείξει, ότι εμφανίζεται η οστεοπόρωση περισσότερο στην λευκή φυλή.

Μπορεί να αποφευχθεί μειώνοντας :

·         το κάπνισμα

·         τον ανενεργό τρόπο ζωής,

·         τη νευρική ανορεξία ή βουλιμία,

·         την υπερβολική χρήση καφεΐνης και αλκοόλης

·         τη χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου

·         τη χρήση γλυκοκορτικοειδών (κορτιζόνη) και αντισπασμωδικών (anticonvulsants) φαρμάκων

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η εξέταση γίνεται με ένα μηχάνημα σάρωσης το οποίο ονομάζεται DXA (DEXA) και γίνεται μια εκτίμηση της οστικής μάζας ή πυκνότητας, δηλαδή, της ποιότητας του οστού.

 ΉΛΙΟΣ - ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΆΣΚΗΣΗ

Για να έχουμε υγιή και γερά οστά, πρέπει να ακολουθάμε μια ισορροπημένη διατροφή, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά. Πολλά μέταλλά, ιχνοστοιχεία και βιταμίνες συνεισφέρουν στην υγεία των οστών, όπως ακριβώς και η βιταμίνη D, την οποία λαμβάνουμε τις ηλιόλουστες μέρες.

Ακόμα, η καθημερινή άσκηση μπορεί να βοηθήσει τον σκελετό μας. Για παράδειγμα, το γρήγορο περπάτημα, οι ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης με λίγο βάρος ή αντίσταση, ακόμη και ο χορός. Η διόρθωση της ευθυγράμμισης της στάσης (κύφωση) είναι βασικά στοιχεία για την πρόληψη πτώσεων και καταγμάτων σε ηλικιωμένους με οστεοπόρωση. Όλα αυτά θα βοηθήσουν σημαντικά στη βελτίωση της ισορροπίας, στην ανάπτυξη νευρομυϊκής συνέργειας, στην αντοχή αλλά και στην διάθεση.

Ερώτηση : H κολύμβηση και η ποδηλασία βοηθάνε στην πρόληψη της οστεοπόρωσης;

Τα αποτελέσματα έδειξαν, ότι η κολύμβηση ΔΕΝ έχει θετικές επιδράσεις στην οστική μάζα (Magkos et al., 2007) ούτε η ποδηλασία  (Barry and Kohrt, 2008).Για τον λόγο, ότι το οστό μας θρέφεται με την φόρτιση δηλαδή, να υπάρχει επαφή με το έδαφος (δράση ποδιού με αντίδραση του εδάφους - 3^ος νόμος του Νεύτωνα ).

      Και πάντα συμβουλευόμαστε τον γιατρό ή τον φυσικοθεραπευτή μας !

Bsc, MSc, NDT Φυσικοθεραπεύτρια

Σαντορινιού Μαρία-Γεωργία

ΚΔΗΦ ΕΦΑΛΤΗΡΙΟ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Abrahin, O., Rodrigues, R. P., Marçal, A. C., Alves, E. A. C., Figueiredo, R. C., & de Sousa, E. C. (2016). Swimming and cycling do not cause positive effects on bone mineral density: a systematic review. Revista Brasileira de Reumatologia (English Edition), 56(4), 345–351. https://doi.org/10.1016/J.RBRE.2016.02.013

American Medical Association NIH Consensus Development Panel on Osteoporosis Prevention, Diagnosis, and Therapy. (2001). Osteoporosis Prevention, Diagnosis, and Therapy. JAMA: The Journal of the, 285(6), 785–795. https://doi.org/10.1001/jama.285.6.785

Barry D.W., W.M. Kohrt BMD decreases over the course of a year in competitive male cyclists J Bone Miner Res, 23 (4) (2008), pp. 484-491

Hsu, W.-L., Chen, C.-Y., Tsauo, J.-Y., & Yang, R.-S. (2014). Balance control in elderly people with osteoporosis. Journal of the Formosan Medical Association, 113(6), 334–339. https://doi.org/10.1016/J.JFMA.2014.02.006

 Kasukawa, N. Miyakoshi, M. Hongo, Y. Ishikawa, H. Noguchi, K. Kamo, et al.Relationships between falls, spinal curvature, spinal mobility and back extensor strength in elderly people J Bone Miner Metab, 28 (2010), pp. 82-87

Papaioannou A, S. Morin, A.M. Cheung, S. Atkinson, J.P. Brown, S. Feldman, et al.2010 clinical practice guidelines for the diagnosis and management of osteoporosis in canada: summary CMAJ, 182 (2010), pp. 1864-1873

Parfitt, AM, Villanueva, AR, Foldes, J, Rao, DS. Relations between histologic indices of bone formation: implications for the pathogenesis of spinal osteoporosis. J. Bone Miner. Res. 1995. 10:466-473

Raisz, L. G. (2005). Pathogenesis of osteoporosis: concepts, conflicts, and prospects. The Journal of Clinical Investigation, 115(12), 3318–25. https://doi.org/10.1172/JCI27071

Raisz, LG. Clinical practice. Screening for osteoporosis. N. Engl. J. Med. 2005. 353:164-171.

Schettler, A. E., & Gustafson, E. M. (2004). Osteoporosis Prevention Starts in Adolescence. Journal of the American Academy of Nurse Practitioners, 16(7), 274–282. https://doi.org/10.1111/j.1745-7599.2004.tb00450.x

Sinaki M., R.H. Brey, C.A. Hughes, D.R. Larson, K.R. Kaufman Balance disorder and increased risk of falls in osteoporosis and kyphosis: significance of kyphotic posture and muscle strength Osteoporos Int, 16 (2005), pp. 1004-1010