Ο πόνος στην οσφύ είναι ένα συχνό σύμπτωμα μιας πάθησης της σπονδυλικής στήλης. Αυτός ο επίμονος πόνος στη οσφυϊκή περιοχή μπορεί να προέρχεται από:

-- αιτία της απραξίας (καθιστική εργασία, έλλειψη άσκησης)

-- καταπόνηση της σπονδυλικής στήλης με φορτία και κραδασμούς (το επαναλαμβανόμενο σήκωμα βάρους),

-- λανθασμένη στάση του σώματος συμπεριλαμβανομένης της κύφωσης, της λόρδωσης και της σκολίωσης,

-- ασυμμετρία μήκους ποδιού 

Ή

Απλά η οσφυαλγία μπορεί να οφείλεται σε έναν μυϊκό σπασμό, (πιάσιμο) εξαιτίας μιας απότομης κίνησης ή της κακής στάσης του σώματος.

Ωστόσο, μια συχνή πάθηση της σπονδυλικής στήλης μπορεί να είναι μια κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου (δισκοκήλη).

Ας τα πάρουμε από την αρχή …

Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από τους εξής σπονδύλους :

·         7 αυχενικούς, (Αυχενική μοίρα Α1-Α7)

·         12 θωρακικούς, (Θωρακική μοίρα από Θ1-Θ12)

·         5 οσφυϊκούς, (Οσφυϊκή μοίρα από Ο1-Ο5)

·         5 ιερούς (συνενώνονται και σχηματίζουν ιερό οστό), Ιερή μοίρα (Ι1-Ι5)

·         4-5 κοκκυγικούς (συνοστεωμένοι –ενωμένους πολύ μικρούς σπονδύλους) και σχηματίζουν τον κόκκυγα

Πού εμφανίζεται η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου;

Ο ΜΕΣΟΣΠΟΝΔΥΛΙΟΣ ΔΙΣΚΟΣ βρίσκεται ανάμεσα σε κάθε (σώμα σπονδύλου) σπόνδυλο της σπονδυλικής μας στήλης. Αυτός ο δίσκος προσφέρει υποστήριξη (κολώνα) και ελαστικότητα για την απαιτούμενη και επιτρεπόμενη κινητικότητα της σπονδυλικής στήλης .

Εξωτερικά αποτελείται από τον ινώδη δακτύλιο, (πέταλα κολλαγόνου) ο οποίος περιβάλλει τον πηκτοειδή πυρήνα (μια ζελατινώδη εύπλαστη υφή λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας του σε νερό). Είναι μια ιδιαίτερα οργανωμένη δομή που έχει πολλές ανατομικές και βιοχημικές ιδιαιτερότητες.

Ποιος είναι ο ρόλος του μεσοσπονδύλιου δίσκου;

Ο ρόλος του μεσοσπονδύλιου δίσκου είναι ζωτικής σημασίας

Aπορρόφηση

·         των κραδασμών και

·         των φορτίσεων της σπονδυλικής στήλης (σήκωμα κάποιου βάρους)

Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι λειτουργούν ως << μαξιλαράκια >> στις καθημερινές καταπονήσεις της σπονδυλικής στήλης

H κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου μπορεί να συμβεί στον αυχένα, στον θώρακα ή στην οσφύ

Όσον αφορά για την οσφύ συχνά εμφανίζεται κήλη στο επίπεδο Ο4-Ο5 και Ο5-Ι1, ενώ λιγότερο συχνά στο Ο3-Ο4.

Τι είναι η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου;

Η μετατόπιση του υλικού του πυρήνα και η απόσχιση τμήματος του ινώδους δακτυλίου.   

Μπορεί να υπάρχει…                          

·         Ήπια μετατόπιση και ο πυρήνας, απλώς να προβάλλει λίγο δια μέσω του ινώδους δακτυλίου, τότε υπάρχει προβολή του μεσοσπονδυλίου δίσκου.

·         Μεγαλύτερη μετατόπιση του υλικού του πυρήνα που προκαλεί μερική ρήξη του ινώδους δακτυλίου, τότε γίνεται σταδιακή δημιουργία κήλης μεσοσπονδύλιου δίσκου.

Τι άλλες αλλαγές του δίσκου υπάρχουν ;

ΕΚΦΥΛΙΣΤΙΚΕΣ

Ο εκφυλισμός ονομάζεται οποιαδήποτε ίνωση,

·         σπονδυλική στένωση (στενεύει ο σπονδυλικός σωλήνας και έχει ως αποτέλεσμα να πιέζονται τα νεύρα ή ακόμα και ο νωτιαίος μυελός)

·         διόγκωση του δακτυλίου,

·         φθορές, αλλαγές στο σπονδυλικό σώμα 

·         μεταβολές στις δακτυλιοειδείς ίνες  

·         οστεόφυτα (άλατα) στις αρθρώσεις

ΤΡΑΥΜΑΤΙΚΕΣ

·         Οξύς (σημερινό) τραυματισμός ή και χρόνιες εκφυλιστικές μεταβολές(πολλοί μαζεμένοι τραυματισμοί) με αποτέλεσμα στις αλλοιώσεις και στην εξασθένιση των δομών του δίσκου.

·         Συσσωρευμένη επίδραση των επαναλαμβανόμενων καταπονήσεων (λανθασμένη στάση του σώματος, όπως εμφανίζεται στην κύφωση, στην λόρδωση και στην σκολίωση, παρατεταμένη εργασία στην καθιστή θέση, υπερβολική άθληση κ.α. )

Ποια είναι τα συμπτώματα της κήλης ;

Τα συμπτώματα σχετίζονται ανάλογα με την σοβαρότητα του σταδίου της κήλης

·         ΠΟΝΟΣ= Ο πηκτοειδής πυρήνας που διολισθαίνει προς τα έξω περιέχει πρωτεΐνες που μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονή.

·         Μόνο η συμπίεση του νεύρου μπορεί να προκαλέσει παραισθησία και κάποιο ριζοσπαστικό άλγος. Οι ασθενείς με ριζοπάθεια (κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου που πιέζει νευρική ρίζα) συχνά αναφέρουν μούδιασμα, μυρμήγκιασμα και ακόμη και παγωμένα άκρα .Μερικές φορές, τα συμπτώματα υποδηλώνουν δυσαισθησία (υπαισθησία ή υπεραισθησία).

Πώς γίνεται η ΔΙΑΓΝΩΣΗ;

Η ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ (MRI) είναι η καλύτερη μέθοδος απεικόνισης για την αξιολόγηση του μεσοσπονδύλιου δίσκου. Ωστόσο, και  μια απλή ακτινογραφία μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως διαφοροδιάγνωση (όγκους), αν βρεθεί στένωση, τότε προφανώς θα υπάρχει και κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου.

ΛΙΓΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΝΟ ΣΤΗΝ ΟΣΦΥ

·         Ψυχραιμία : τις περισσότερες φορές δεν είναι κάτι σοβαρό!

·         Δεν είναι λύση η πλήρης ακινησία, ειδικά η πολύωρη παραμονή στο κρεβάτι.

·         Κινούμαστε στο όριο του πόνου.

·         Αναζητούμε θέσεις ανακούφισης (π.χ. πλάγια θέση με μαξιλάρι ανάμεσα στα ισχία μας, ύπτια θέση  με μαξιλάρι κάτω από τα γόνατα μας)

·         Η τριβή με αντιφλεγμονώδεις αλοιφές –προσωρινή ανακούφιση έως και καθόλου .

·         Δεν κάνουμε αξιολογήσεις μόνοι μας, ούτε ακούμε την γνώμη άλλων μη επιστημόνων                         

ΠΡΟΣΟΧΗ!!

·         Παχυσαρκία : όταν η μάζα σώματος αυξάνεται πέραν του κανονικού δείκτη μάζας σώματος, ο εκφυλισμός του δίσκου αυξάνεται, ως αποτέλεσμα το αυξημένο φορτίο στον μεσοσπονδύλιο δίσκο .

·         Κάπνισμα : δημιουργείται εκφυλισμός του δίσκου και της κήλης, δηλαδή μειώνει τις υδροστατικές ιδιότητες που απαιτούνται για την εξουδετέρωση των συμπιεστικών δυνάμεων.

Βέβαια, εκτός από συμβουλές ο φυσικοθεραπευτή σας, θα σας συστήσει και τις κατάλληλες ασκήσεις και τεχνικές κινητοποίησης για την αντιμετώπιση του πόνου. Η κάθε άσκηση είναι διαφορετική και προσαρμοσμένη στο κάθε άτομο.

Συχνές ερωτήσεις του ασθενή :

- Θα πονάω για πάντα;

- Θα μπορώ να ξανα-περπατήσω, χωρίς πόνο;

- Θα χρειαστώ χειρουργείο;

H ελλιπής ενημέρωση και η επικράτηση λανθασμένων αντιλήψεων σχετικά με τον πόνο στην οσφύ, προκαλεί σύγχυση, άγχος, καθώς και ανασφάλεια. Όλη αυτή η συναισθηματική φόρτιση εντείνει περισσότερο την συμπτωματολογία του κάθε ατόμου.

Γι’ αυτό χρειάζεται ΣΩΣΤΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ και ΕΝΑ ΣΩΣΤΟ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΟ ΠΛΑΝΟ ΑΣΚΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ από τον ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗ σας !

Σκοπός : Αντιμετώπιση του ενοχλητικού πόνου, η μείωση και η ανακούφιση του πόνου και των συμπτωμάτων θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΟΜΑΣΤΕ TON ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗ ΜΑΣ ΓΙΑΤΙ Η ΚΆΘΕ ΩΡΑ ΜΕΤΡΑΕΙ !!

Bsc, MSc, NDT Φυσικοθεραπεύτρια

Σαντορινιού Μαρία-Γεωργία

ΚΔΗΦ ΕΦΑΛΤΗΡΙΟ

Βιβλιογραφία

Devereaux, M. W. (2007, May). Anatomy and Examination of the Spine. Neurologic Clinics. https://doi.org/10.1016/j.ncl.2007.02.003

Eisenstein, S. M., Balain, B., & Roberts, S. (2020). Current Treatment Options for Intervertebral Disc Pathologies. CARTILAGE, 194760352090766. https://doi.org/10.1177/1947603520907665

Kadow, T., Sowa, G., Vo, N., & Kang, J. D. (2015). Molecular Basis of Intervertebral Disc Degeneration and Herniations: What Are the Important Translational Questions? Clinical Orthopaedics and Related Research, 473(6), 1903–1912. https://doi.org/10.1007/s11999-014-3774-8

Kim, J. Y., Jeon, K. J., Kim, M. G., Park, K. H., & Huh, J. K. (2018). A nomogram for classification of temporomandibular joint disk perforation based on magnetic resonance imaging. Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology and Oral Radiology, 125(6), 682–692. https://doi.org/10.1016/j.oooo.2018.02.009

Ma, J., Wang, R., Yu, Y., Xu, X., Duan, H., & Yu, N. (2020). Is fractal dimension a reliable imaging biomarker for the quantitative classification of an intervertebral disk? European Spine Journal. https://doi.org/10.1007/s00586-020-06370-2

Smit, T. H. (2018, December 1). Mechanobiology to repair the herniated disc. EBioMedicine. Elsevier B.V. https://doi.org/10.1016/j.ebiom.2018.11.014

Vaegter, H. B., Ussing, K., Johansen, J. V., Stegemejer, I., Palsson, T. S., OʼSullivan, P., & Kent, P. (2020). Improvements in clinical pain and experimental pain sensitivity after cognitive functional therapy in patients with severe persistent low back pain. PAIN Reports, 5(1), e802. https://doi.org/10.1097/pr9.0000000000000802